سلامت و تغذیه نوزاد تازه رسیده بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادرکم تجربه را به خود مشغول می‌کند. در این میان هر آشنایی می‌خواهد آنها را راهنمایی کند و این مسئله اضطراب والدین را بیشتر خواهد کرد. اگر والدین اطلاعاتی درست داشته باشند مسلما  دل‌نگرانی‌های آنها در مورد نوزاد نورسیده کمتر خواهد بود. همه مادران دوست دارند در مورد نحوه شیر دادن و موارد دیگر اطلاعاتی داشته باشند. در این باره با متخصصان  صحبت كرده‌ایم تا آنچه را كه باید، بدانید و در گرداب اطلاعاتی كه دوست و فامیل به شما می‌دهند غرق نشوید! شیر مادر بهترین غذایی است که برای نوزاد وجود دارد و نوزاد را از ابتلا به بیماری‌های گوناگون مصون نگه می‌دارد. شیر مادر علاوه بر این‌كه حاوی تمام ویتامین‌ها و مواد غذایی لازم برای نوزاد در 6 ماه اول زندگی است حاوی مواد ضد بیماری هم هست كه همین سلامت را برای فرزندان به ارمغان می‌آورد.

رمز و رازهای شیر مادر

روش صحیح شیر دادن

اولین ساعاتی که نوزاد به دنیا می‌آید مادر باید سینه خود را به روش صحیح در دهان نوزاد قرار دهد و بهتر است شیردهی همان ساعات و دقایق اولیه توسط مادر صورت گیرد. ممکن است 3 روز طول بکشد تا اثرات هورمونی بارداری که باعث سرکوب شیردهی می‌شود از بدن مادر پاک شود ولی در طول این مدت همان مقدار شیری که مادر به نوزاد می‌دهد برای نوزاد کافی است.کفایت زمان شیردهی زمانی مشخص می‌شود که نوزاد ادرار خوبی داشته باشد. او در طول روز باید 6 یا 7 بار ادرارکند. بیشترین مشکلی که مادران با آن مواجه می‌شوند زخم شدن نوک سینه هنگام شیردهی است. این مشکل نشان می‌دهد مادر روش صحیح شیردهی را نمی‌داند. هاله قهوه‌ای رنگ نوک سینه باید کامل در دهان نوزاد قرار گیرد. لب بالای نوزاد به داخل و لب پایین نوزاد به بیرون برگشته باشد و صدای مکیدن شیر توسط نوزاد نباید شنیده شود. مادر باید 4 انگشت دست خود را زیر سینه قرار دهد و انگشت شست را در بالا به طوری که روی سینه را بگیرد و جلوی بینی نوزاد را آزاد بگذارد. انگشت شست نقش اهرم را زیر آرواره نوزاد دارد و نوزاد را تحریک می‌کند شیر بخورد. هنگام شیردادن به نوزاد مادر باید تمام حواسش به نوزاد باشد. صورت مادر باید به سمت صورت نوزاد باشد.این نکته بسیار مهم است.

شیر دادن از یک سینه

بیشتر نوزادان فقط از یک سینه شیر می‌خورند و وقتی مادر سینه مقابل را امتحان می‌کند از شیر خوردن سر باز می‌زنند که دلیل آن می‌تواند تفاوت در نوک سینه‌ها یا اشکالاتی در تکنیک شیر دادن باشد. بهتر است مادر سعی کند از هر دو سینه به نوزاد شیر دهد و هر بار از یک سینه شیردهی انجام شود. مادر نقش مهمی در عادت شیرخوردن نوزاد دارد. این عادت که نوزاد از کدام سینه شیر بخورد کاملا به عملکرد مادر بستگی دارد. ممکن است مادری راست دست باشد و عادت داشته باشد از سینه راست شیر دهد یا بالعکس. مادر باید سعی کند از همان روز اول از هر دو سینه شیر بدهد. قسمت اول شیر آبکی است و برای رفع عطش نوزاد مناسب است. انتهای شیر هم غلیظ‌تر است و یک مقدار کالری و چربی بیشتری دارد.

تاثیر استرس بر شیر مادر

استرس به تنهایی باعث کاهش تولید شیر نمی‌شود ولی ممکن است محیط نامناسبی را برای شیردهی ایجاد کند. مسائل روحی مادر وآمادگی کامل مادر برای شیردادن به نوزاد بسیار مهم است. اولین تماس پوستی مادر و نوزاد اهمیت زیادی دارد. نداشتن اضطراب و استرس برای مادری‌که شیر می‌دهد خیلی مهم است. مادر باید آرامش روحی داشته باشد تا بتواند به شیردهی نوزاد خود ادامه دهد. اکثریت مادران توانایی شیردادن به نوزاد را دارند. در این میان مسائل روحی و به خصوص حمایت پدر خانواده اهمیت زیادی دارد. اگر فردی بعد از زایمان به افسردگی مبتلا شود باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کند. بر اساس شدت بیماری، درمان‌های خاص صورت می‌گیرد.

ترک سینه

ترك خوردگی نوك پستان هنگام شروع دوران شیردهی شایع است. معمولا ترک نوک پستان بعد از زایمان، در هفته اول یا دوم شیردهی به وجود می‌آید. اگر مادری با این مشکل مواجه شد  نحوه شیردهی او غلط است. مادر می‌تواند هر بار با چربی شیر دور سینه را آغشته کند. این بهترین محلول و چربی است که می‌توان برای چرب کردن پوست سینه استفاده کرد. نحوه شیردهی مادر باید اصلاح شود تا شقاق سینه به وجود نیاید. بعضی از مادران نوک سینه‌شان به سمت داخل است. به این مادران توصیه می‌شود از سرشیشه استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند قبل از مکیدن و خوردن شیر نوزاد نوک سینه خود را به سمت بیرون فشار دهند یا حتی با ماساژ سینه نوک را پیدا کنند. سر شیشه برای سینه‌هایی که سرشان به سمت داخل است و سینه‌هایی که شقاق دارند، مناسب است.

سایز سینه و تاثیر آن در شیردهی به نوزاد

از نظر آناتومیک در هر سینه 15 تا 20 لوب(غدد شیردهی) وجود دارد که باعث می‌شود سایز سینه‌ها با هم متفاوت باشند. کوچک و بزرگ بودن سینه مادر در میزان شیر او تاثیری ندارد. ممکن است مادری  سایز سینه‌اش کوچک باشد ولی نوزادش به خوبی وزن‌گیری ‌کند و شیر بخورد. در طول دوران شیردهی ممکن است یک سینه ترشح داشته باشد یا مادر شاغل باشد و در خانه نباشد در این صورت می‌تواند شیر خود را بدوشد و بعدا با قاشق به نوزاد بدهد. شیر مادر را تا 6 ساعت می‌توان در دمای اتاق نگهداری کرد. همچنین شیر را در یخچال تا 2 روز و در جایخی تا 3 هفته و در فریزر تا 3 ماه می‌توان نگه داشت. برای مادرانی که شاغل هستند این روش بسیار مناسب است. مادران شاغل می‌توانند خودشان شیرشان را بدوشند یا این‌که با استفاده از دستگاه شیر را بدوشند.

دلایل احتمالی عدم تمایل چند روزه کودک به خوردن شیر مادر

1 - غذاهای جدید یا سایر تغییرات در رژیم غذایی مادر که ممکن است باعث تغییر طعم شیر مادر شود.

2-  دندان درآوردن کودک و حساس ‌شدن لثه‌های او که باعث می‌ شود مکیدن شیر مادر برایش دردناک شود.

3 -   ممکن است شما دچار استرس باشید و نوزاد متوجه این حالت روانی شما ‌شود .  

4 -   شیوه شیردادن‌‌تان را تغییر داده‌اید.  

5 -  ورزش منظم و در حد متعادل مانعی برای شیردهی مادر محسوب نمی‌‌شود، اما گاهی دیده می‌شود که پس از فعالیت بدنی شدید و ورزش مادر شیرده، به علت ورود اسید لاکتیک به شیر، طعم تلخ در شیر ایجاد می‌‌شود.

6-  به گاز گرفتن اتفاقی نوزاد با صدای بلند واکنش نشان داده‌‌اید و او را ترسانده‌‌اید.    

7 -  عطر یا دئودورانت‌‌تان را تغییر داده‌‌اید و نوزاد متوجه تغییر بوی‌ شما شده است.  

8 -  ممکن است نوزاد شما دچار عفونت گوش شده باشد، آبریزش بینی و سایر عارضه‌ها در نوزاد که شیرخوردن از پستان را برای کودک دردناک یا ناراحت ‌کننده می‌‌کند .

9- فعالیت بدنی شدید مادر شیرده به علت ورود اسید لاکتیک به شیر، موجب تلخ شدن شیر مادر می ‌شود و به همین علت شیرخوار از خوردن شیر امتناع می‌کند.

موانع شیر را برطرف كنید!

دکتر اکبر کوشانفر متخصص کودکان و استاد دانشگاه شهید بهشتی در مورد مشكلات شیر دادن و روش‌های برطرف كردن این مشكلات می‌گوید:

شیر مادر برای تغذیه شیرخواران از بدو تولد تا 6 ماهگی کاملا کافی و سالم است. شیر مادر برای رشد و نمو جسمی و روحی شیرخوار و حرکت شیرخوار بسیار مفید است. مادری که قصد شیر دادن به نوزاد را دارد باید کاملا به روش شیردهی آگاه باشد. زمانی به نوزاد شیر بدهد که وقت خواب نوزاد نباشد، نوزاد گرسنه باشد و درد شکم نداشته باشد. گاهی اوقات که نوزاد از خوردن شیر امتناع می‌کند دلایلی دارد. ممکن است نوک سینه مادر برجسته نباشد و شیرخوار به سختی شیر بخورد. با توجه به این مشکل مادر باید از قبل این آمادگی را برای حل مشکل داشته باشد تا نوزادش با مشکل شیرخوردن روبه‌رو نشود.گاهی اوقات هم سینه مادران بزرگ است و جلوی تنفس نوزاد را می‌گیرد که مادر باید طوری به نوزاد شیر دهد که  مانع تنفس نوزاد نشود. بعضی مواقع نوک سینه مادر در اثر مکیدن شیر زخم می‌شود، در این صورت مادر باید از پمادهای مخصوصی استفاده کند تا بتواند به نوزاد شیر دهد. اگر مادر تمام این موارد را رعایت کند و با مهربانی به نوزاد خود شیر دهد هیچ مشکلی در شیر دادن به نوزاد خود نخواهد داشت و بعد از 6 ماهگی نوزاد مادر می‌تواند شروع به دادن غذای تکمیلی به نوزاد کند.

شیردادن به نوزاد طبق برنامه

شیرمادر هضم آسانی دارد و زمان و برنامه مشخصی برای تغذیه شیرخوار نمی‌توان ارائه کرد. این واقعیت طبیعی است که وقتی شکم شیرخوار به طور مرتب پر باشد و پستان‌ها پی‌درپی تخلیه شوند از بسیاری مشکلات شیردهی پیشگیری می‌شود هیچ جدول زمانی نمی‌تواند مشخص کننده زمان شیردهی باشد. برخی کودکان زودتر از ۲ ساعت یکبار و برخی دیگر فواصل زمانی طولانی‌تر نیاز به تغذیه دارند. آنچه مسلم است اگر کودک از نظر افزایش وزن مشکلی نداشته باشد می‌توانید بعد از حدود ۲۰ دقیقه عمل شیردادن را قطع کنید و مطمئن باشید که کودک گرسنه نخواهد ماند. در مورد کودکانی که بعد از خوردن چند دقیقه شیر تمایل به خوابیدن پیدا می‌کنند و مادر مطمئن است که هنوز کودک سیر نشده است توصیه می‌شود با عوض کردن سینه یا گرفتن آروغ و نیز تعویض پوشک کودک را بیدار نگه دارید تا به شیرخوردن ادامه دهد . البته میزان خیس و کثیف شدن پوشک کودک معیار خوبی برای میزان سیرشدن کودک خواهد بود. در مورد بچه‌ای که فقط مدت کوتاهی شیر می‌خورد بهتر است سعی کنید در فواصل زمانی کوتاهتر یا به طور مکرر و پی‌درپی به او شیر بدهید.

یکی از معیارهای مهم در میزان کافی بودن شیرمادر جدول رشد کودک است. هر کودک شیرخوار ماهانه بین 500 تا 600 گرم وزن اضافه می‌کند که نشان‌دهنده سلامت کودک و کافی بودن شیر مادر است. البته کودک در ۲ هفته اول تولد وزن کم می‌کند. معیار دیگر در کافی بودن شیرمادر تعداد پوشک خیلی خیس کودک در شبانه‌روز است که بین ۶ تا ۸ عدد مناسب است . کودک برای ۶ هفته اول معمولا ۲ تا ۵ بار مدفوع در طول روز خواهد داشت. مادر باید تغذیه خوبی داشته باشد. ویتامین‌های لازم، آهن و کلسیم مصرف کند تا شیری که به نوزاد می‌دهد برای او کافی باشد و نوزاد رشد طبیعی داشته باشد. مادر هر 5/1 تا 2 ساعت می‌تواند به نوزاد شیر دهد که نوزاد در این فواصل استراحت کافی داشته باشد و هر وقت گرسنه‌اش شد بیدار شود. در 2 ماهه اول که رشد نوزاد سریع است شیرخوار حتی شب هم درخواست شیر می‌کند. مادر در این صورت باید با نوزاد همراهی کند و شب‌ها به نوزاد شیر دهد. دراین مورد اگر نوزاد وزنش طبیعی باشد مادر می‌تواند شب‌ها به نوزاد شیر ندهد.

عفونت‌هایی که از شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شوند

معمولا هیچ مانعی برای تجویز شیر مادر وجود ندارد، جز در موارد خاصی که  مادر به بیماری مبتلا باشد که برای نوزاد خطرناک است و شیر مادر نوزاد را آلوده می‌کند. از جمله این بیماری‌ها سل باز ریوی است. در این بیماری چون مادر آلودگی دارد نمی‌تواند به نوزاد شیر بدهد. همچنین مادرانی که آبسه‌های شدید پستان دارند نباید به نوزاد شیر دهند. برخی مواقع مادر ممکن است از نظر روحی شرایط مناسبی نداشته باشد که در این موارد بهتر است به نوزاد شیر ندهد.در مواردی مانند سرماخوردگی و آنژین چون با دارو درمان می‌شود و نگرانی وجود ندارد مادر می‌تواند به نوزاد شیر دهد.

منبع:bartarinha.ir

ممکن است خانم شیرده دردی زودگذر را هنگام شیردهی در سینه های خود احساس کند. در حقیقت رفلکس جهشی شیر توسط هورمونی به نام اکسیتوسین تنظیم می شود. این هورمون سلولهای ماهیچه سینه را تحریک می کند تا به شیر برای خارج شدن فشار وارد شود.

اکسیتوسین هر زمان که نوزاد در چند روز اول پس از تولد غذا می خورد آزاد می شود. پس از آن تنها فکر کردن به به تغذیه نوزاد می تواند ترشح این هورمون را آغاز کند. حتی ممکن است خانم شیرده در زمانیکه این هورمون ترشح می شود در سینه های خود احساس خیسی کرده و چکیدن شیر را به وضوح مشاهده کند.

خانمها ممکن است به روشهای مختلفی رفلکس جهشی شیر را احساس کنند:

* سوزش خفیف یا سوزن سوزن شدن.

* فشار بسیار زیاد و درد  و احساس ناراحتی خفیف.

*حتی ممکن است هیچگونه احساسی نداشته باشند.

با گذشت زمان همانطور که مادر به تغذیه نوزاد با شیر خودش ادامه می دهد این احتمال وجود دارد تا کمتر متوجه این احساس ها در سینه خود شود.  

بعضی از مادرانی که سینه های آنها شیر زیادی تولید می کند در طول شیردهی دردی عمیق و شدید در سینه خود احساس می کنند. رفلکس جهشی دردناک معمولا پس از ۳ ماه از دوران شیردهی ناپدید می شود. اگر نوزاد شما در هر زمانیکه غذا می خورد به خوبی سینه ها را بمکد ذخیره شیر در سینه در راستای نیازهای او به سرعت تنظیم می شود.

اگر نوزاد به خوبی سینه را در دهان گرفته و بمکد (از نوک سینه و حاله رنگی اطراف سینه) مادر فقط ۳۰ تا ۶۰ ثانیه دردی را در سینه خود احساس می کند. سپس این درد بسیار خفیف و نامحسوس می شود. اما اگر مادر در ادامه شیردهی احساس درد داشته باشد باید شیردهی را متوقف کرده و موقعیت قرارگیری نوزاد زیر سینه را تغییر دهد. اگر درد همچنان ادامه داشته باشد ممکن است چیز دیگری در جریان باشد.

اگر نوزاد به هنگام شیر خوردن تنها نوک سینه را در دهان بگیرد مادر در طول شیردهی احساس درد و سوزشی در سینه خود احساس می کند. این روند چنانچه دامه داشته باشد نوک سینه ها ترک خورده و دردناک می شود.


عواملی که باعث ایجاد درد در سینه ها می شود.   

برفک
 برفک یکی از عفونتهای قارچی شایعی است که در دهان نوزاد و نوک سینه مادر پدیدار می شود. محیط گرم مرطوب و شیرین دهان نوزاد در زمانیکه شیر می خورد محل مناسبی برای رشد برفک است.

بعضی از اوقات عفونت برفکی ممکن است که وارد شیر مادر شود. بین نوک سینه و شیر داخل سینه کانالی وجود دارد که ممکن است عفونی شده و باعث شود تا در هنگام شیردهی احساس درد ایجاد شود. چنانچه متوجه وجود برفک در دهان نوزاد و نوک سینه خود شده اید هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه فرمایید..

تورم
در چند روز اول پس از تولد نوزاد سینه سرشار از شیر شده و خون بیشتری وارد سینه ها می شود و همین امر باعث می شود تا بافتها متورم شود. 

 بافتهای متورم شده در سینه منجر به تورم سینه ها و احساس داغی و ودرد در آنها می شود. سلولهای شیر ساز در سینه نیز متورم می شوند و این امر باعث می شود تا روان شدن شیر از سینه به سختی صورت بگیرد در این روزها ممکن است سینه ها  قرمز و  درخشان به نظر برسد.  

این یک امر طبیعی است. این وضعیت به مادر این اطمینان را می دهد که سینه های او برای نوزاد تازه متولد شده اش به اندازه کافی شیر دارد. زمانیکه شیر خوردن نوزاد منظم شده و سینه ها را به خوبی می مکد سینه مقدار شیرتولیدی خود را تنظیم کرده و دردها و ناراحتی های ناشی از تورم سینه از بین می رود.  

راه کارهایی برای کاهش درد سینه
* چنانچه به هنگام شیر دادن احساس درد در سینه و نوک سینه دارید برای جلوگیری از بروز درد و ایجاد راحتی در هنگام شیردهی از راهنماییهای زیر استفاده کنید. 

* چنانچه سینه های شما متورم شده است ممکن است نوزاد قادر نباشد به خوبی آنها را بمکد. در این شرایط شما باید سینه های خود را با کمک دست یا شیردوش تا زمانیکه نوزاد بتواند سینه متورم شده را به خوبی در دهانش بگیرد  بدوشید.

* می توانید قبل از شیر دادن یک دستمال مرطوب گرم را روی سینه قرار دهید این کار به روان شدن شیر کمک میکند.  پس از شیر دادن یا فشار دادن سینه با دست یا شیردوش می توانید کمپرس آب سرد-برگهای سبز یا سفید کلم را روی سینه خود قرار دهید. برگهای کلم باعث کاهش ورم می شود. 

* شیر دادن با سینه های بیش از اندازه پر نیز مشکلاتی ایجاد می کند. چنانچه نوزاد نمی تواند سینه های پر را به خوبی در دهان خود قرار دهد و بمکد از این روشها استفاده کنید.

* نوزاد را مطابق معمول در جلوی سینه ها قرار دهید.

* زمانیکه احساس می کنید شیر می خواهد از سینه بیرون بیاید سینه را از دهان نوزاد خارج کرده و شیرهای اولیه که با جهش خارج می شود را در داخل یک حوله بریزید.

* اجازه دهید زمانیکه سرعت شیر آرام می شود کودک مجدد مکیدن را آغاز کند .

* هرچقدر نوزاد بیشتر و بهتر سینه را بمکد ذخیره شیر مورد نیاز او سریعتر فراهم می شود و مادر در هنگام شیر دادن احساس بهتری خواهد داشت.

* نوزاد باید به هنگام مکیدن سینه را به درستی در دهان گرفته باشد. 

* از دکتر متخصص خود درباره داروها و لوسیونهای مجاز مخصوص نوک سینه برای جلوگیری از خشکی مشورت بخواهید.

* در پایان شیردهی مقداری از شیر سینه را در نوک سینه ها ماساژ دهید. , و اجازه دهید تا خشک شود.

* زمانیکه می خواهید سینه را از دهان نوزاد خارج کنید آن را به یکباره بیرون نکشید. ابتدا انگشت کوچک خود را از گوشه وارد دهان نوزاد کرده و بین لثه های نوزاد نگه داشته تا عمل مکیدن قطع شود.

* نوزاد را در موقعیت های مختلف قرار دهید تا تمام قسمتهای اطراف سینه را خیس کند.

* قبل از شیر دادن به آرامی محدوده دردناک از سینه را ماساژ دهید.

* مایعات زیاد بنوشید و تا جایکه امکان دارد استراحت کنید.

* بر اساس تجربه بعضی از مادران سینه را برای مدت ۲ تا ۳ روز بدوشید تا زخم آنها بهتر شود.

منبع:ninisite.com

فقط چند ساعت از زایمانش گذشته است، اما همه از او انتظار دارند، وظایف مادری‌اش را بی‌وقفه آغاز کند و با جدیت ادامه دهد.

اولین وظیفه و مسئولیتش تغذیه نوزادی است که با گریه های بی امان از مادر طلب شیر می کند، ولی گویا شیر زیادی در کار نیست و مادر با مشاهده بی قراری ناشی از گرسنگی نوزاد، دچار تشویش و نگرانی بیشتر می شود.

 شیر دادن به نوزاد در روزهای اولبه گفته دکتر کورش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، برای بسیاری از مادران جای نگرانی زیادی نسبت به کم بودن شیرشان در روزها و ماه نخست پس از زایمان وجود ندارد چراکه خستگی، اضطراب و کم خوابی مادر پس از زایمان از عواملی است که مانع جاری شدن شیر، به اندازه کافی برای نوزاد می شود و پس از رفع اضطراب اولیه، مادر با بهره گیری از تغذیه مناسب، خواب و استراحت کافی قادر به شیردهی به نوزاد خواهد بود.

ناکافی بودن شیر مادر، چرا؟
بررسی ها نشان می دهد، اکثر مادران، طی چند روز یا چند هفته پس از زایمان با تغذیه مناسب، خواب و استراحت کافی توان شیردهی به نوزادشان را به دست می آورند.

البته دکتر جعفریان  تاکید می کند: فاکتورهای مختلفی در تولید شیر نقش دارد که مهم ترین آن ژنتیک است یعنی برخی مادران از قابلیت شیردهی بسیار خوبی به طور ژنتیک برخوردارند. البته سایز سینه در قابلیت شیردهی مادر تاثیر ندارد. عامل تاثیرگذار دیگر در شیردهی مادر، تغذیه خوب با برخورداری از مقادیر کافی انرژی، کربوهیدرات و مایعات از دوران بارداری و طی شیردهی است یعنی وضع تغذیه مادر پیش از بارداری و بویژه در حین بارداری، وزن و میزان توده عضلانی، ذخایر ویتامینی و املاح بدن در تولید شیر مادر تاثیر دارد. گرچه از تاثیر روانی و عاطفی در آغوش گرفتن نوزاد و تاثیرش بر ترشح بیشتر شیر از غدد پستانی نیز نباید غافل شد.

ایشان اظهار می کند: بسیاری از مادران نسبت به اثرات محیطی بر تولید شیر، بخصوص در روزهای پس از زایمان بی توجهند. خستگی و عوارض زایمان، بی خوابی مادر در هفته های نخستین پس از زایمان و اضطراب در مواجهه با شرایط جدید ـ که بویژه در زایمان های اول پیش می آید ـ مانع از جاری شدن کافی شیر از سینه مادر می شود. بی شک حمایت و مشارکت دیگر اعضای خانواده در رسیدگی به وضع نوزاد، فرصتی را برای استراحت، خوابیدن و به آرامش رسیدن مادر فراهم می کند.

شیر خوردن نوزاد، زمان نمی خواهد
متخصصان اطفال تاکید می کنند، مادر باید پس از زایمان، برای شیردهی نوزادش به آمادگی لازم دست پیدا کند تا هر زمانی که کودک خواست، به او شیر بدهد یعنی نباید در هفته های اول پس از زایمان، انتظار نظم پذیری در شیرخوردن را از نوزاد داشت، چراکه تخلیه مرتب سینه ها باعث تحریک بیشترغدد شیری می شود و در نتیجه شیر بیشتری ترشح خواهد شد، اما پس از یک تا دو هفته، ساعات شیر خوردن نوزاد، نظم خاصی خواهد یافت.

در صورت کافی نبودن شیر مادر تا چند روز یا چند هفته پس از زایمان می توان از شیر کمکی در کنار شیر مادر استفاده کرد، اما به منظور کمک به تحریک غدد شیری سینه ها، باید بتدریج از مقدار شیر کمکی کاست تا به این وسیله نوزاد، بیشتر سینه مادر را بمکد. البته نکته مهم آن است که مادر همراه با شیر خود، شیر کمکی بدهد و هرگز سعی نکند از وعده شیر دادن خود کم کند.

از غذای خود کم نکنید
بسیاری از مادران طی دوران شیردهی به علت افزایش وزنی که پس از زایمان پیدا کرده اند، درصدد هستند غذای خود، بخصوص منابع کربوهیدراتی مثل نان را در رژیم غذایی خود کاهش دهند در حالی که به گفته دکتر جعفریان، نان و غلات سبوس دار از مهم ترین مواد غذایی است که به افزایش شیر مادر کمک می کند.

همچنین دریافت انرژی روزانه از طریق مواد غذایی مادر نه تنها نباید با رژیم کاهش پیدا کند بلکه باید 500 کالری نیز بیش از دریافت کالری روزانه در شرایط معمول باشد.از سوی دیگر، مصرف مایعات یعنی شیر، آب میوه طبیعی و میوه و سبزیجات به افزایش شیر بسیار کمک می کند.

این متخصص تغذیه در پاسخ به این سوال که توصیه هایی که در طب سنتی برای افزایش شیر مادر می شود تا چه اندازه مبنای علمی و تائید شده دارد، می گوید: بسیاری از مواردی که در طب سنتی برای افزایش شیر مادر توصیه می شود، از آنجایی که باید با مایعات مصرف شود یا این که مواد غذایی آبدار محسوب می شود، در تولید شیر موثر است. نمونه آن مصرف شوید، اسفناج، حبوبات، گرمک، کاهو، ماءالشعیر و آب هویج است. البته از نظر علمی توصیه های طب سنتی ثابت نشده، ولی تجربه نشان می دهد که بسیاری از این توصیه ها در افزایش شیر مادر، موثر است.

یک واقعیت اثبات شده درباره افزایش شیر مادر وجود دارد و آن تأمین املاح و مواد معدنی مورد نیاز بدن و داشتن رژیم غذایی متعادل است که دربرگیرنده تمامی مواد مغذی اعم از هیدروکربن و چربی ها است؛ همچنین داشتن آرامش، خواب و استراحت کافی می تواند به عملکرد بهتر سلول های عصبی و تولید و ترشح شیر مادر کمک کند.

منبع : بیتوته